Mesafeli Satış Sözleşmesi
Mesafeli sözleşmelerin satışı konu edindiği durumlarda mesafeli satış sözleşmesinden bahsederiz. İnternetten yapılan her satış sözleşmesi, mesafeli satış sözleşmesidir diyemeyiz. Çünkü bir satışın mesafeli satış sözleşmesi olarak nitelendirilebilmesi için yukarıda yaptığımız tanımdaki unsurların varlığı gerekir. En önemlisi satış sözleşmesinin bir tarafı her zaman ‘tüketici’ olmak zorundadır. Yani her e-ticaret sözleşmesi için mesafeli satış sözleşmesidir diyemiyoruz. Ancak çoğu mesafeli satış sözleşmesidir.
Peki tüketici kimdir? Kimler tüketiciye tanınan haklardan yararlanabilir? Kanunda tüketici de tanımlanmıştır. Buna göre tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçla işlem yapan kişidir. Tüketici işlemi ise, tüketici ile ticari maksatla hareket eden kişi arasında gerçekleştirilen her türlü sözleşme ve hukuki işlemdir. Bu sözleşmelerin kapsamı akla gelebilecek her türlü sözleşmeyi içerir.
Aslında bu sözleşme klasik satış sözleşmesinin mesafeli kurulduğu şekildir ancak yaygınlığından ötürü artık ayrı hükümlere tabi kılınmıştır. Mesafeli satış sözleşmesinden önce aslında tüketicinin karşısına ön bilgilendirme formu çıkar.
Bu form tüketicinin yaptığı işlemin özellikleri, hukuki niteliği ve sahip olunan hakları içerir. Bununla ilgili önemli ayrıntılar için “ön bilgilendirme formu” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ancak burada şunu belirtmemiz gerekir ki bu metin içerisinde tüketiciye “mesafeli satış sözleşmesini onaylarsa sözleşmenin kurulmuş olacağı” bildirilmelidir. Yani ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesi arasında bu şekilde bir ilişki vardır.
Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeler eğer mesafeli olarak kurulmuşsa bu sözleşmenin bir nüshasının kağıda basılı olarak yahut kalıcı veri sağlayıcısı ile tüketiciye verilmesi, satıcı için bir zorunluluktur.
Aynı şekilde paket tur düzenleyici yahut aracıları, abonelik sözleşmesinin satıcı tarafı mesafeli olarak kurulan paket tur veya abonelik sözleşmesinin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Mesafeli satış sözleşmesinde neler olur? → Mesafeli satış sözleşmesine bu yazıda belirttiğimiz esaslar doğrultusunda istenilen hükümler konulabilir. Ancak uygulamada genellikle şu hususlar yer alır:
Sözleşmenin ve satışın konusu
Ödeme ve teslimat bilgileri
Sözleşmenin hükümlerini doğurduğu tarih
Tarafların ifa süreleri
Mücbir nedenler varsa nasıl sonuçlar doğacağı
Satıcının hak ve yükümlülükleri
Tüketicinin hak ve yükümlülükleri
Sipariş ve ödeme prosedürüne ilişkin bilgiler
İade ve cayma hakkının kullanılması
Garanti kapsamına ilişkin bilgiler
Gizlilik hükümleri
Uyuşmazlık çıkması durumunda hangi mahkemelerin yetkili olacağı
Mesafeli Sözleşmeden Cayma
Mesafeli satış sözleşmesinden cayma uygulamada çok önemli konular arasındadır. Mesafeli satış sözleşmesinden cayma hakkı, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 48/4 düzenlemesinde yer alıyor.
Buna göre tüketicinin sözleşmeden dönmek için 14 günlük hak düşürücü süresi vardır. Bu 14 gün içerisinde herhangi bir neden göstermeden ve cayma bedeli ödemeden sözleşmeden dönebilir. Sözleşmede bunu engelleyici hüküm bulunamaz ve cayma bedeli buna göre belirlenmek zorundadır.
Tüketicinin cayma hakkı, satıcı tarafından tüketiciye bildirilmek zorundadır. Bunun yapıldığının ispatı da satıcıya aittir. Eğer yönetmelik kurallarının gerektirdiği şekilde tüketici bilgilendirilmemişse cayma hakkı süresi 14 gün + 1 yıl olur. Burada cayma hakkının ayrıntılarına girmiyoruz. Konunun önemli ayrıntıları İçin “e- ticarette cayma hakkı” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Mesafeli Satış Sözleşmesinin İfası ve Malın Teslimi
Mesafeli satış sözleşmesi tüketici tarafından onaylandığı andan itibaren satıcı sözleşmede taahhüt ettiği süre içerisinde satış konusu edimi yerine getirmek zorundadır.
Ancak belirtmemiz gerekir ki bu satış konusunu teslim süresi en fazla 30 gün olabilir. Yani internetten tüketici olarak bir ürün sipariş ettiğiniz zaman bunun 30 gün içinde gönderilmemesi durumunda bazı haklarınız mevcut.
Buna göre öncelikle talep etmeniz halinde tüketicinin yaptığı tüm ödemeler iade edilir. Ayrıca bu miktara kanuni faiz eklenerek iade sağlanır. Ayrıca tüketiciyi borç altına sokan senet vs. alınmışsa bunlar da iade edilir.
Mesafeli satış sözleşmesine konu edilen mal veya hizmetin yerine getirilmesi bir şekilde imkansızlaşırsa satıcı bu durumu öğrenmesini takiben 3 gün içerisinde bu durumu tüketiciye bildirmekle yükümlü olur. Bu bildirim yazılı olarak veya kalıcı veri sağlayıcısı ile gerçekleştirilir. Ayrıca tüketiciden alınan tüm ödemeler iade edilir. Bu iade de bahsettiğimiz bildirimin üzerinden 14 gün içerisinde yapılmak zorundadır.
Bazı durumlarda satış gerçekleşir ancak stokta bulunmadığı için satıcının sözleşmeyi iptal ettiği görülür. İşte bu da hatalı bir yaklaşımdır çünkü kanun malın stokta bulunmamasını ifanın imkansızlaşması olarak görmemektedir.
Mesafeli Satış Sözleşmesinde Zarardan Kim Sorumlu Olur?
Satıcı, malı tüketiciye veya onun söylediği başka bir kişiye teslim edene kadar ortaya çıkan zarardan sorumludur. Buna kayıp ve her türlü hasar dahildir. Yani kargo firması mala bir zarar verse veya malı kaybetse bundan ötürü satıcı tüketiciye karşı sorumlu olur. Sonrasında satıcı kargo firmasına uğradığı zarardan ötürü rücu ederek ödediği miktarı alır.
Ancak şöyle bir durum vardır ki eğer satıcı belirli bir kargo firması ile çalışıyorsa ancak tüketici başka bir kargo firması ile ürünün gelmesini istemişse artık satıcının sorumluluğu malı kargoya teslim edene kadardır.
Eğer mesafeli satış sözleşmesi ile tüketiciye satılan mal ayıplı (hasarlı, bozuk, yırtık, vaat edilen özelliklerini taşımıyor vb.) ise bu sefer tüketicinin bazı seçimlik hakları söz konusu olur. Sözleşmeden cayma hakkı süresi geçirilirse bu ayıp hükümlerine başvurulur.
Buna göre tüketici, malı iade edip ücret iadesi alabilir, aşırı bir masraf gerektirmediği taktirde malın ücretsiz tamirini isteyebilir, ayıpsız benzeri ile değiştirilmesini talep edebilir.
Satıcının bu hakları tüketiciye tanımaması durumunda Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapılabilir. Başvurudan istenilen sonuç alınmazsa Tüketici Mahkemesinde dava açılabilir.
